Σημαντικές τεχνικές για να βελτιώσουμε την εικόνα που έχουμε για το σώμα μας

Η εικόνα του σώματος μας αποτελεί ένα πολύ σημαντικό παράγοντα του ψυχισμού καθώς λειτουργεί ως ένας βασικός ρυθμιστικός παράγοντας της συμπεριφοράς του ατόμου. Το σωματικό σχήμα (body schema) είναι η τρισδιάστατη εικόνα που έχει ο καθένας για τον εαυτό του και αποτελεί μια αντανάκλαση συναισθημάτων, ιδανικών προτύπων και αλληλεπιδράσεων με άλλους.

Το 1988 ο Slade όρισε την εικόνα του σώματος ως αυτήν που σχηματίζουμε στο μυαλό μας σε σχέση με το μέγεθος, τη μορφή, το σχήμα και τα χαρακτηριστικά μας.

Η όποια διαταραχή της εικόνας του σώματος μπορεί να αποδοθεί  είτε στην οπτική διαστρέβλωση των μερών ή όλου του σώματος (π.χ. η θεώρηση ότι το σώμα είναι πιο παχύ από ότι ισχύει στην πραγματικότητα), είτε στην γνωστική διαστρέβλωση (π.χ. όλες οι αρνητικές σκέψεις που κάνει το άτομο σχετικά με το σώμα του).

Όταν επενδύουμε κυρίως ή μόνο στο σώμα μας η αξιολόγηση που κάνουμε για τον εαυτό μας είναι προέκταση της εμφάνισης μας, συνεπώς συνδέουμε την αυταξία μας με την εικόνα του σώματος.

Το άτομο λοιπόν που είναι δυσαρεστημένο με το σώμα του καταλήγει να είναι δυσαρεστημένο με τον εαυτό του.

Δυστυχώς τα κριτήρια που επικρατούν στις δυτικές κοινωνίες για αυτό που ορίζεται ως ωραία εμφάνιση, είναι άκαμπτα και αυστηρά. Το ωραίο γίνεται αποδεκτό με όρους χαμηλού βάρους σύμφωνα με τα πρότυπα ομορφιάς που αναπαράγονται στα social media και στα M.M.E.

Με αποτέλεσμα να αναπαράγεται ένα ουτοπικά ιδανικό πρότυπο ως φυσιολογικό και κοινωνικά αποδεκτό παραγκωνίζοντας οτιδήποτε διαφοροποιείται ή δεν αντικατοπτρίζει αυτή την πλασματική αλήθεια.

Υπάρχουν έρευνες που καταδεικνύουν την τάση ων ανθρώπων να ταυτίζουν την έννοια της κοινωνικής αποδοχής με το αδύνατο σώμα. Άρα όσοι δεν το διαθέτουν κινδυνεύουν να γίνουν μη αποδεκτοί ή χειρότερα να νιώθουν ότι δεν είναι αποδεκτοί.

Ο βαθμός δυσαρέσκειας που σχηματίζει το άτομο για το σώμα του και κατ’ επέκταση για τον εαυτό του, σχετίζεται  σε μεγάλο βαθμό και από άλλους δύο παράγοντες:

1 .από την αποδοχή ή την απόρριψη που βιώνει ότι εισπράττει από την ομάδα με την οποία συναναστρέφεται.

2. από το οικογενειακό περιβάλλον και κυρίως από τους γονείς οι οποίοι έμμεσα ή άμεσα ασκούν κριτική στην εμφάνιση του παιδιού.

 Όσο πιο ασφαλείς είναι οι σχέσεις ενός ατόμου με τους γονείς του, τόσο καλύτερη εικόνα διαμορφώνει το άτομο για τον εαυτό του και τόσο λιγότερη δυσαρέσκεια εκδηλώνει ως ενήλικας για το σώμα του.

Σε όλους αυτούς τους παράγοντες που έρχονται να υπονομεύσουν την εικόνα μας, αρχικά πρέπει να αναλύσουμε την εικόνα που έχουμε σχηματίσει εμείς, για αυτό, χρησιμοποιώντας την τεχνική διερεύνησης, κάνοντας στον εαυτό μας τις παρακάτω ερωτήσεις:

Πως αισθάνομαι με το σώμα μου;

Τι σκέφτομαι για το σώμα μου; (εφόσον υπάρξει αρνητική απάντηση, ακολουθούν οι εξής ερωτήσεις):

Από πότε θυμάμαι να νιώθω έτσι για το σώμα σου;

Υπήρξε περίοδος που είχα μια θετική εικόνα;

Αν ναι, τι με βοηθούσε τότε να νιώθω καλά με το σώμα μου; 

τι έκανα ή πως σκεφτόμουν τότε;  Τι έχει αλλάξει τώρα;

Πόσο σημαντική είναι η γνώμη των άλλων για την εμφάνιση μου και για το πως δείχνει το σώμα μου;

Ποια σημεία στο σώμα μου θα ήθελα να αλλάξουν; / Με ποιο τρόπο έχω σκεφτεί ότι θέλω να τα αλλάξω;

Ποια είναι τα δυνατά μου σημεία για να νιώθω ελκυστικός-ή;

Αφού κάνουμε αυτές τις διερευνητικές ερωτήσεις στον εαυτό μας ώστε να μας γίνει συνειδητή η αντίληψη που είχαμε και έχουμε για την εικόνα μας, τα θετικά σημεία του σώματος μας  και το πως μας επηρεάζει η γνώμη των άλλων, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε δύο τεχνικές για τη βελτίωση της αυτοεικόνας μας.

Η πρώτη τεχνική είναι η τεχνική της καθημερινής θετικής αυτοαξιολόγησης.

 Αυτό που κάνουμε είναι να καταγράφουμε και να επιβραβεύουμε καθημερινά τον εαυτό μας, για καθετί καλό που κάνουμε ασχέτως αν θεωρείται σημαντικό ή όχι. Αυτές οι θετικές παρατηρήσεις αφορούν και το σώμα και καλό είναι να γίνονται γραπτώς για να μπορεί το άτομο να σκέφτεται και να παρατηρεί όσα περισσότερα θετικά πράγματα μπορεί. Όταν αυτό συμβαίνει σε καθημερινή βάση μπορεί να αξιολογεί τα επιτεύγματα του, να δει ποια του προκαλούν περισσότερα θετικά συναισθήματα και να κινητοποιείται για ακόμη περισσότερα!

Η δεύτερη τεχνική είναι η προβολή του εαυτού στο μέλλον (πως θα είναι το σώμα μου αν μείνει όπως σήμερα; αν αλλάξει;)

Σε περίπτωση που το άτομο είναι δυσαρεστημένο με την εικόνα του αλλά έχει χαμηλό κίνητρο για αλλαγή, τότε πρέπει να κάνει τις εξής ερωτήσεις

Πως θα αισθάνομαι αν παραμείνω στα ίδια κιλά σε ένα χρόνο από τώρα;

Πως θα αισθάνομαι αν το σώμα μου έχει αλλάξει προς το καλύτερο ή έχω αποκτήσει το ιδανικό βάρος σε ένα χρόνο από τώρα;

Τι χρειάζεται να γίνει ώστε να έρθω πιο κοντά στο στόχο της αλλαγής;

Στόχος μέσα από αυτή τη μελλοντική προβολή είναι να έρθουμε σε επαφή με τα εμψυχωτικά συναισθήματα μας, αν το κίνητρο για αλλαγή είναι υψηλό, να οραματιστούμε τα θετικά που θα προκύψουν μέσα από μια υγιή εικόνα και ποιοι άλλοι τομείς θα βελτιωθούν ως αποτέλεσμα της σωματικής αλλαγής.

Τα πάντα στη ζωή μας είναι αποτέλεσμα ερωτήσεων που κάνουμε στον εαυτό μας, κατά πόσο είναι αποθαρρυντικές ή παρακινητικές. Στόχος μας είναι να χρησιμοποιούμε εκείνες που μας βοηθάνε να σκεφτόμαστε θετικά και να εξελιχθούμε!